ในบทความเรื่องการโค้ช ผมได้อธิบายแล้วว่า การโค้ช คือการช่วยพาคนจากจุดที่เขาอยู่ ณ ปัจจุบันไปสู่จุดที่เขาต้องการ เปรียบเหมือนกับการที่โค้ชชี่ยืนอยู่ที่สยามพารากอนแล้วก็อยากจะไปที่ไบเทคบางนา จริงๆโค้ชชี่ไปเองได้ แต่การเดินไปมันช้าและเหนื่อย แดดก็ร้อน โค้ชเปรียบเหมือนแท๊กซี่ที่จะช่วยพาโค้ชชี่ไปยังจุดที่ตนเองต้องการได้ง่ายขึ้น เร็วขึ้น สะดวกขึ้น
ทีนี้ในการขับรถ มันก็ต้องมีเส้นทางที่โล่ง ทางที่รถติด ทางแคบ ทางขึ้นเนิน ทางลงเนิน ฯลฯ ซึ่งการขับในเส้นทางที่ต่างกันนั้น ผู้เป็นโค้ชก็จะต้องใช้เกียร์และเทคนิคการขับต่างกัน ในช่วงที่เป้นทางโล่ง โค้ชอาจจะขับเร็วขึ้น ในช่วงที่รถติด อาจจะปล่อยไหลช้าๆ ในช่วงขึ้นเนิน อาจจะต้องเร่งเครื่องอย่างหนัก เพื่อให้การพาโค้ชชี่ไปส่งเป็นไปอย่างเรียบร้อยและสะวดกที่สุด
จะเห็นได้ว่า สถานการณ์และบริบทในการโค้ชมีความหลากหลาย โค้ชจึงจำเป้นต้องมีเทคนิควิธีในการพาโค้ชชี่ไปส่งให้เหมาะกับสถานการณ์นั้นๆ ซึ่งใน Appreciative coaching เราแบ่งเทคนิคเหล่านั้นออกได้ 2 ประเภทใหญ่คือ
- การดึง (Authoritative)
- การดัน (Facilitative)
(อ้างอิงรูปจาก : คลิ๊กที่นี่ )
การดึง (Authoritative) เป็นการที่โค้ชใช้กำลังของตัวเองเข้ามาช่วยในการโค้ช โดยวางสถานะเหนือกว่าโค้ชชี่ชั่วขณะ เปรียบเหมือนรถของโค้ชชี่กำลังขึ้นเนิน แล้วด้วยกำลังของของโค้ชชี่คนเดียวไม่สามารถเร่งขึ้นเนินได้ โค้ชจึงจำเป็นต้องใช้แรงของโค้ชเข้าช่วยอีกส่วนหนึ่ง เพื่อดึงให้โค้ชชี่ขึ้นมาจากตรงนั้นได้ ในการดึง (Authoritative) นั้นประกอบไปด้วย 3 เทคนิค ได้แก่
- สั่ง (Prescriptive) คือการบอกเลยว่าโค้ชชี่ต้องทำอะไร
- ให้ข้อมูล (Informative) คือ การให้ข้อมูลเพิ่มเติมเี่ยวกับเรื่องนั้นๆ
- ท้าทายความคิด (Confronting) คือการที่โค้ชทำตัวเป็นฝ่ายค้าน โดยการหาข้อมูลมาค้านเพื่อให้โค้ชชี่ได้คิดในมุมอื่น
หมายเหตุ : ในมาตรฐานการโค้ชของสมาพันธ์การโค้ชนานาชาติ(ICF) เทคนิคการดึงเป็นสิ่งที่ “ต้องห้าม” ในการโค้ช (ส่วนว่าห้ามแล้วทำไมยังทำ หรือเทคนิคที่ผมบอกนี้จะเรียกว่าการโค้ชได้หรือไม่ อันนี้จะเขียนในบทความต่อไปครับ)
การดัน (Facilitative) เป็นการที่โค้ชปล่อยให้โค้ชชี่ใช้ความสามารถของตนเองในการเดินทางสู่เป้าหมาย โดยโค้ชคอยช่วยดำเนินการอยู่ใกล้ๆ เปรียบเหมือนรถของโค้ชชี่อยู่ในทางตรง โค้ชจะช่วยดันรถของโค้ชชี่จากด้านหลังเพื่อให้รถนั้นไปได้เร้วขึ้น ในการดัน (Facilitative) นั้นประกอบไปด้วย 3 เทคนิค ได้แก่
- รับฟัง (Cathartic) คือการช่วยรับฟัง ให้โค้ชชี่ได้ระบายอารมณ์และความรู้สึก
- ชวนคิด (Catalytic) คือการถามคำถามเพื่อสะท้อนความคิดของโค้ชชี่ ให้โค้ชชี่ได้เห็นตัวเอง
- สนับสนุน (Supportive) คือ การชมเชย ให้กำลังใจ ทำให้โค้ชชี่เห็นคุณค่าในตัวเอง
ในส่วนคำถามว่าแล้วเราจะใช้เทคนิคต่างๆอย่างไร อันนี้ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ ณ ตอนนั้น ถ้าโค้ชชี่มีปัญหามาก โค้ชอาจจะเริ่มจากการรับฟังก่อน ถ้าโค้ชชี่มีแนวทางแล้วแต่ยังไม่มีความมั่นใจ โค้ชก็ต้องช่วยให้กำลังใจ หรือถ้าเรื่องนั้นเป็นเรื่องที่โค้ชมีความรู้ โค้ชอาจจะให้ข้อมูลเพื่อเป็นไอเดียให้โค้ชชี่คิดต่อยอดขึ้นไป ใน Appreciative coaching เราจะใช้เทคนิคเหล่านี้ในการโค้ชตลอดเวลา สับไปสับมา ไม่หยุดนิ่ง ถ้าโค้ชชี่มั่นใจมากๆก็ลองท้าทายความคิดโดยการถามค้านดู เพื่อให้โค้ชชี่เห็นถึงความเป็นไปได้ในอีกแง่มุม
เทคนิคที่กล่าวมายังมีรายละเอียดในแต่ละขั้นตอนอีกมาก ผู้ศึกษาควรทำความเข้าใจเพิ่มเติมและฝึกฝนอย่างต่อเนื่อง เพื่อเวลาใช้งานจะได้ทำอย่างเป็นธรรมชาติ
ก่อนจบ ผมมีคลิปที่ผมเคยพูดเกี่ยวกับเรื่องเทคนิคของ Appreciative coaching ไว้ตามลิ้งค์นี้ครับ
(ที่มารูปหน้าปกจาก : คลิ๊กที่นี่ )
Appreciative Coaching 
